Wat je moet weten

Er bestaan vele soorten elektrische aandrijvingen. Aan de ene kant heb je puur elektrische wagens die hun enerhgie halen uit een batterij of waterstof. Aan de andere kant heb je verschillende hybridesystemen die een elektrische aandrijving als ondersteunining inzetten naast een tradititonele verbrandingsmotor.

Over auto’s op waterstof kunnen we kort zijn: dit zijn nichewagens. Er zijn slechts enkele modellen beschikbaar, ze zijn duur in aanschaf en er zijn amper waterstofstations. De technologie heeft zeker een toekomst in de industrie maar in gewone wagens zijn er teveel nadelen om rendabel te zijn. We beseffen dat velen een toekomst zien in auto’s op waterstof, maar los hiervan heeft de markt gesproken. In 2019 zijn er slechts 9 wagens op waterstof verkocht in België. In totaal rijden er 31 rond terwijl er meer dan 47.000 wagens op batterijen rondrijden (volledig of hybride samengeteld).

Hybride systemen zijn dan weer veel meer ingeburgerd en ieder zichzelf respecterend merk biedt hun wagens nu ook aan met een plug-in hybrid of mild hybrid oplossing. Dit kan een oplossing bieden voor mensen die lange afstanden rijden. Toch zien we dit bij Move2Green als een tussenstadium en vermoeden we dat de toekomst ligt bij auto’s die volledig op batterijen rijden.

Er is al veel geschreven over batterijen en kobalt. Het klopt dat de ontginning van kobalt in de Democratische Republiek Congo niet altijd in menswaardige omstandigheden gebeurt. Velen legen dan ook de link met elektrische wagens. Maar uiteraard wordt kobalt ook gebruikt voor de batterij van je smartphone en laptop alsook in raffinaderijen… Het probleem ligt dus zeker niet enkel bij batterijen voor elektrische wagens. We moeten ook naar de toekomst durven kijken. Auto’s met een verbrandingsmotor zullen de komende jaren waarschijnlijk niet spectaculair ‘schoner’ worden. De ontwikkelingen in batterijen daarentegen gaan zo snel dat kobaltvrije batterijen waarschijnlijk binnen een paar jaar de norm zijn.

De vrees om met een auto stil te vallen is zeker reëel. We herinner ons nog levendig dat ons dashboard nul km aangaf terwijl we nog 20 km te rijden hadden. Dat was in een Audi A4 diesel. Het begrip ‘range anxiety’ is dus van alle tijden. Het klopt dat je momenteel sneller een tankstation zal vinden in België dan een oplaadpunt. Maar een gemiddelde woning heeft een 30-tal stopcontacten, er zijn 4,5 miljoen woningen in België. Dat zijn 135 miljoen stekker waarbij iedere elektrische wagen kan opladen. Daarnaast komen er ook steeds meer laadpalen bij, rijden elektrische wagens steeds verder en zijn er tal van apps die je helpen met het vinden van een beschikbaar oplaadpunt. De vertegenwoordiger die 800 km per dag rijdt en nooit pauze neemt, bestaat. Maar voor de meesten van ons volstaat een wagen met een effectief bereik van 300 km ruimschoots. Ook op vakantie.

Vaak wordt aangehaald dat elektrische wagens slecht voor het milieu zijn omdat het vaak zwaardere wagens zijn en ze zo sneller remblokjes verslijten en dus het milieu vervuilen. Deze mythe kunnen we snel doorbreken. Omdat de meeste elektrische wagens gebruik maken van regeneratief remmen, gebruik je de remmen nauwelijks. Dit betekent dat sommige eigenaars van b.v. een Tesla Model 3 na honderdduizenden kilometers nog steeds met hun eerste zet remblokjes rondrijden. Wist je trouwens dat het verschil in gewicht tussen een Tesla Model 3 en een BMW 3 of Audi A4 (volgetankt) slechts een 4-tal procent is?

Meer dan 80% van de EV-rijders laadt thuis op aan een gewone stekker of een oplaadpaal. Er zullen waarschijnlijk een pak bestuurders zijn van een elektrische wagen die nog nooit aan een ‘fast charger’ langs de weg opgeladen hebben. Voor de meeste gewone dagdagelijkse ritten volstaat huisladen. Daarnaast zijn er meer en meer oplaadmogelijkheden beschikbaar: bij supermarkten, bij tankstations en zeker ook bij hotels. Voor EV-rijders is een oplaadpunt bij hun vakantiebestemming even waardevol als wifi. Hoteleigenaars weten dat en doen het nodige om dit (soms gratis) te voorzien voor hun gasten. Rij je met een Tesla, dan kan je gebruik maken van hun supercharger netwerk. Dit is een wereldwijd netwerk van supersnelle en betaalbare oplaadstations die je helpen om vlot honderden , zoniet duizenden kilometers af te leggen in je wagen.

Maar wat als je in een appartement woont en niet meteen thuis kan laden? Daar is het ene land al wat vooruitstrevender in dan het andere. In Nederland kan je aan de gemeente vragen om een laadpaal in je buurt te plaatsen zodat je zo kan opladen. Daarnaast zijn er ook initiatieven om standaard laadpalen te voorzien bij nieuwbouwappartementen. Als laatste kunnen veel bestuurders van een EV ook gratis opladen op hun werkplek.

We begrijpen dat het geluid van een verbrandingsmotor een zekere emotie kan oproepen en deel kan uitmaken van het rijplezier. Dan wel een ietwat sportievere motor en geen kuchende (sjoemel)diesel. Maar het is een feit dat je geen oordeel kan vellen over het rijplezier van een elektrische wagen als je er nooit zelf mee gereden hebben. Zelf de minder krachtige modellen schieten uit de startblokken omdat je instant alle koppel ter beschikking hebt. Daarnaast is er geen versnellingsbak om in te rommelen en zorgt het one-pedal-driving dat je nauwelijks je remmen moet gebruiken. Dan hebben we het nog niet gehad over de stilte waarmee een elektrische wagen wagen zich door het stadsverkeer waant. Er bestaat zelf zoiets als de EV-smile, de glimlach die mensen krijgen als ze voor het eerst met een elektrische auto (mee)rijden. Het is een feit, mensen die elektrisch rijden, willen gewoon niet terug naar een wagen met verbrandingsmotor. 

Dit is misschien wel de grootste mythe over elektrische wagens: ze zouden ,alles bij elkaar genomen, niet beter zijn voor het milieu dan wagens met een verbrandingsmotor. Er bestaan veel studies hierover die elkaar tegenspreken. Hieronder halen we een paar punten aan. Vorm daarna gerust je eigen oordeel zonder evenwel feiten en meningen te verwarren.

• Elektrische wagens zijn nieuwe wagens. Vaak is tijdens de ontwikkeling ervan al rekening gehouden met recycleerbaarheid.
• Batterijen van de nieuwste generatie gaan makkelijk honderdduizenden kilometers mee. Daarna zijn ze vaak nog vlot bruikbaar in batterijopslag voor bedrijven of thuis. Daarnaast kan tot 80% van een batterij terug gerecycleerd worden.
• Een elektrische wagen wordt groener naarmate onze elektriciteitsproductie groener wordt. Voor België is 70% groene nergie als we nucleair meetellen. Het is dus niet zo dat de meeste EV’s rijden op elektriciteit geproduceerd door bruinkool. Heb je thuis zonnepanelen dan is het in principe mogelijk om 100% groen te rijden. Vergelijken we dit met brandstof die uit de grond moet gepompt worden, geraffineerd moet worden, vervoerd moet worden om dan verbrand te worden, dan blijkt dat EV’s ongeveer de helft aan CO2 uitstoten per jaar ten opzichte van traditionele verbrandingsmotors. Dit  is gerekend van well-to-wheel zoals dat heet – er wordt met alle factoren rekening gehouden. Dat verschil zal alleen maar stijgen als batterijen efficiënter worden en elektriciteit groener wordt geproduceerd.

Er is een grond van waarheid dat elektrische auto’s het soms lastig hebben in koude omstandigheden. De range zakt soms gevoelig tijdens de winter. Maar dit gezegd zijnde, blijft de wagen uiteraard perfect functioneren. Autobouwers zoeken constant naar oplossingen om de koude-effecten tegen te gaan: batterijen die beter met lage temperaturen kunnen omgaan, opwarmen van batterijen voor vertrek, installeren van energiezuinige warmtepompen in auto’s, etc. Gezien het feit dat sommige Noorse landen procentueel gezien de meeste elektrische wagens hebben van de wereld, durven we stellen dat rijden met een elektrische wagen in de winter zeker geen probleem mag vormen.

Over het algemeen gezien is de aankoopprijs van een elektrische wagen hoger dan die van een wagen op benzine of diesel. Voor sommige autofabrikanten is het hele elektrische auto gebeuren nieuw dus willen ze ontwikkelingskosten recupereren door een hogere prijsstelling. Daarnaast willen ze niet de verkopen van ‘gewone’ wagens kannibaliseren. Voor sommigen blijft een elektrische wagen dus een nicheproduct. Maar er is beterschap op komst en als je de prijs van een Tesla Model 3 of Polestar 2 bekijkt, beide wagens met meer dan 400 PK, dan blijken die relatief gunstig geprijsd tegenover en BMW 340i met vergelijkbare prestaties. Weet ook dat de restwaarde van een nieuwe EV een pak hoger ligt, dan van een nieuwe auto op diesel of benzine. Vandaar ook dat leasingprijzen voor een elektrische wagen vergelijkbaar zijn met andere wagens, ondanks hun hogere aanschafwaarde. Nemen we dan het verbruik en het geringe onderhoud in beschouwen alsook subsidies in sommige landen en deze mythe is rijp voor de schroothoop. 

Toegegeven, de Vreg helpt de elektrische auto niet vooruit in België als ze doemscenario’s naar voor brengen waarbij iedereen met een piekverbruik van meer dan 2,5 Kw (lees : 2 iPhones opladen tegelijkertijd bij wijze van spreken) een pak meer zal moeten betalen voor elektriciteit. Ook wij vloekten even bij het horen van deze plannen. Maar wat is de realiteit?

• De prijs van elektriciteit bestaat vooral uit transportkosten, productiekosten, taksen en belastingen. Een klein deel van de prijs is effectief verbruikt. Of dit goed is laten we in het midden maar weet dat dit nu eenmaal de feiten zijn.
• Mensen die een EV thuis opladen, hebben meestal een laadpaal. Vele zijn voorzien van slimme technologie die toelaat om het piekverbruik te beperken.
• De software in elektrische auto’s zelf kan ook verhinderen dat de wagen te snel oplaadt.
• Meer en meer mensen zullen een thuisbatterij installeren die tijdens de dag via zonne-energie wordt opgeladen en ’s avonds kan gebruikt worden om de pieken op te vangen.
• We vermoeden dat een hele markt zal ontstaan van apparaten die je piekverbruik voor alle toestellen in huis in de gaten houden en je wasmachine maar zal aanschakelen eens het prgoramma van je droogkast afgelopen is.
• Wie weet ziet de Vreg in tussentijd het licht en beseffen ze dat er ’s nacht geen piekmomenten zijn en eigenaars van EV’s hun auto ’s op ie momenten zonder ‘boete’ zouden moeten kunnen opladen.
• Die piekmomenten, waar de Vreg over spreek, kunnen trouwens perfect opgevangen worden door een ‘peak power plant’ op batterijen. Zo is de cirkel rond …

Weet gewoon dat de soep nooit zo heet wordt gedronken, als ze opgediend wordt. Als we één iets van dit alles moeten onthouden, is dat we dringend het elektriciteitsnetwerk in België moeten klaarmaken voor de toekomst want die is elektrisch, zoveel is zeker.